Pirs û Bersiv li ser Alîkariya Giştî ji bo Penaberên Astengdar
Penaberên astengdar ji koma wan kesên ku pêwîstiya wan bi parastina taybet heye. Ji ber vê yekê, ew li Almanyayê bi mafên xwe têne parastin. Li vir hûn ê bersiva pirsên pir caran têne pirsîn li ser alîkariya ku mafê penaberên astengdar li Almanyayê heye bibînin û em agahdarî didin ka ev maf çawa dikarin bi bandor werin bi cihanîn..
“.
Na, astengdarbûn bi tenê ne sedemê penaberiyê li Almanyayê ye. Lê îstîsna hene. Ji aliyekî ve dema ku mirov neçar in ji welatê xwe birevin, ji ber ku ji ber asstengdarbûna xwe zilm li wan tê kirin. Ji hêla din ve, heke lênihêrîna bijîjkî ya pêwîst li welatê xwe neyê garantî kirin. Agahiyên bêtir dikarin di Handbook Germany de werin dîtin.
Lê belê penaberên astengdar ji ber astengdariya xwe xwedî parastineke taybet in li Almanyayê. Divê bi têrkerî li wan bê nihêrîn û ev yek jî mafên qanûnî bi xwe re tîne. Di Rêbernameya Qebûlkirinê ya Yekîtiya Ewropayê ya Parlamena Ewropayê de ev tişt tê gotin. Rêbernameya mafên mirovên ku parastina navneteweyî dixwazin destnîşan dike. Penaberên astengdar ji ber astengdariyê mafê wan ê penaberiyê nîne. Lê belê eger neçar bimînin birevin, ji ber astengdariya xwe parastina taybet werdigirin. Kî mafê penaberiyê heye, Daîreya Koç û Penaberan a Federal (BAMF) bi zimanên Almanî, Îngilîzî, Fransî û Erebî şirove dike. Mafê penaberiyê ne tenê awayê parastinê ye ji bo penaberan. Çar cûreyên parastinê hene: mafê penaberiyê, parastina penaxwazan, parastina karê û qedexekirina dersînorkirinê.
Parastina taybet ji bo penaberên astengdar ne tenê ji bo penaberên naskirî ye, lê ji bo penaxwazan jî derbas dibe. Ev tê wê wateyê ku ev parastin ne tenê dema ku daxwaznama penaberiyê were pejirandin derbas dibe. Lê parastin her weha derbas dibe heke daxwaznameya penaberiyê hatibe daxwazkirin û hîna jî were prosekirin.
Lê belê di pratîkê de, tevî vê rewşa qanûnî jî, xwedîkirina penaberên astengdar gelek caran nebaş e û ne li gorî mafên parastinê yên bi qanûnî hatine destnîşankirin. Ev yek beşek ji ber ewe ku penaberên astengdar di navbera du sîsteman de bi qanûnên cuda de ne: Sîstema ji bo astengdaran û sîstema ji bo penaberan. Karitas di malpera xwe de vê pirsgirêkê bi berfirehî rave dike. Di rewşeke dudil be, her gav tê pêşniyar kirin ku têkilî bi navendek şêwirmendiyê re were danîn û heke hewce be, bi piştgirîya navendên şêwirmendiyê doza mafên milkiyetê bikin. Agahiyên pêwendiyê yên navendên şêwirmendiyê di beşa "Xizmetên şêwirmendiya bêpere" de têne dîtin.
.
Belê, li Almanyayê destûrên cuda yên rûniştinê hene. Hemû biyaniyên ku eger bikevin Almanyayê û li Almanyayê bimînin, hewceyê destûra rûniştinê ne. Penaberên ku ji welatên li derveyî Yekîtiya Ewropayê tên, weke hemwelatiyên welatê sêyemîn têne binavkirin. Hemwelatiyên welatê sêyemîn, mirovên ji welatên ne endamên Yekîtiya Ewropayê (YE) an jî Qada Aboriyê ya Ewropayê (EWR) ne. Mafê wan yê azadiya tevgerê nine. Ev tê wê wateyê ku hemwelatiyên welatên sêyemîn nikarin li welatên cûda yên Yekîtiya Ewropî mîna hemwelatiyên Yekîtiya Ewropî bi serbestî tevbigerin. Lêbelê, ji wan re dikare destûrên rûniştinê ya cihêreng were weşandin. Di nav wan de destûra rûniştinê ya domdar, îcazeya rûniştinê, sertîfîkeya nefermî, Belgeya gehiştinê, îcazeya demkî ya mayînê, û destûra demkî ya rûniştinê hene. Mafên cuda bi belgeyên cihê yên rûniştinê ve girêdayî ne.
Rewşa hiqûqî ya li ser belgeyên rûniştinê yên cuda, tevlîhev e. Heke pêdivîya we bi şîretê hebe, hûn dikarin bi navendeka şêwirmendîyê ra bikevin têkilîyê. Li ser malpera www.asyl.net hûn dikarin xizmetên cuda yên şêwirmendiyê bibînin. Wekî din, lêgerîn dikare li gorî mijarên şêwirmendiyê bên fîltrekirin: pêvajoya proseya penaberiyê, pirsgirêkên hiqûqa rûniştinê, pirsgirêkên hiqûqa civakî, dest gihandin bi perwerde û kar, yekgirtina malbatê, veger û koçberiya ber bi vir ve, piştevaniya derûnî, lênihêrîna bijîjkî û qanûna koçberiyê ya giştî. Malper bi zimanên Almanî û îngilîzî ber dest e.
.
Penaxwaz, hemû kesên ku tên Almanyayê ji bo ku bikaribin di nav ewlehiyê de bijîn weke penaber bên qebûlkirin in. Piştî ku daxwaznameya penaberiyê ji Daîreya Koç û Penaberan a Federal (BAMF) hat pêşkêşkirin, ew weke penaber tên qebûlkirin. Bi daxwaznameyê re pêvajoya penaberiyê ya fermî destpê dike. Penaberekî naskirî ew kes e ku beriya niha proseya penaberiyê derbas kiriye û daxwaznameya wî/ê ya penaberiyê hatiye qebûlkirin. Ev kes li gorî Peymana Penaberan a Cenevreyê (GFK) xwediyê statuya penaberiyê ye. Meriv çawa wekî penaxwaz tê tomar kirin, di pirtûka Handbook Germany de tê şirove kirin.
Penaber dikarin di nava hin şert û mercan de destûra rûniştinê li Almanyayê bigirin. Tenê hin sedem tên qebûlkirin. Qanûna Rûniştinê (AufenthG) diyar dike ku kîjan sedeman disepîne. Ev sedemên navneteweyî, însanî yan jî siyasî ne. Ev jî di nav xwe de dihewîne, di serî de li welatê eslê xwe zilma siyasî tê kirin, wekî mînak li ser bingeha baweriyên siyasî an jî meyla zayendî. Heke penaber li welatê xwe bi binpêkirina mafên mirovan tehdît bikin, mafê penaberiyê heye. Ev tê wê wateyê ku mafê wî/ê heye di nava rewşeke ewle de bijî û li welatê xwe neyê dersînorkirin. Wekî din, mayîn ji ber sedemên malbatî jî dikare were destûr kirin, ev yek li ser bingehek doz bi doz tê biryar dan.
.
Daîreya Koç û Penaberan a Federal (BAMF) li ser daxwaznameya penaberiyê biryar dide. Ger daxwaznameya penaberiyê were red kirin, mecbûriyeta derketina ji welêt heye. Lê belê, ev mecbûriyeta derketina ji welêt dikare were sekinandin eger sedemek bi navê destûra demkî ya rûniştinê hebe. Sedemek û mînakek ji bo destûra demkî ya rûniştinê, nexweşiyek e. Heke daxwaznameya penaberiyê were red kirin, penaxwaz divê pêşî bi navendek şêwirmendiyê re têkilî dayne. Daxwaznameya redkirî ji bo penaberiyê nayê wê wateyê ku perspektîfên mayîna li Almanyayê ji holê tên rakirin. Pirtûka Handbook Germany gavên cûrbecûr di proseya penaberiyê de û her weha alternatîfên derketina ji welêt an dersînorkirina di bûyera redkirina daxwaznameya de vedibêje. Rêxistina bi navê Pro Asyl di mijarên takekesî de şîretan pêşkêş dike û li gorî dewletên federal ên cuda navendên şêwirmendiyê ji bo penaberan destnîşan dike.
Maf û parastina penaberan di gelek belgeyan de hatine tomarkirin. Di nava van de Beyannameya Gerdûnî ya Mafên Mirovan, Peymana Genevre ya li ser penaberan û Qanûna Bingehîn a Almanyayê jî hene. Penaberên astengdar xwedî mafên parastina taybet in ji ber ku ew girêdayî bi koma kesên bi taybetî pêdiviya parastinê ne. Ew di Rêbernameya Pejirandina Yekîtiya Ewropî de ye.
Li Almanyayê, Qanûna Alîkariyên Penaberan ji bo kesên ku daxwaznameya penaberiyê pêşkêş dikin û li Almanyayê dimînin derbas dibe. Mafdarbûn ji vê qanûnê tê wateya ku mafê van kesan heye ku li gor qanûna alîkariyên penaxwazan bi pere an jî bi awayekî neqdî alîkarî bistînin. Wek mînak mafê xizmetên bingehîn hene. Di nav vê de xwarin, xanî, germkirin, kinc, lênêrîna tenduristiyê û berhemên domdar û bikêrhati hene. Lênêrîna tenduristiyê tiştên paqijiyê yên ku di serşokê de têne bikar anîn vedihewîne, wek macûna diranan, şampo û serşokê. Tiştên domdar û kêrhatî, tiştên ku hûn di nav malê de hewce dikin in, wek çaydank, kelûpel û pêdiviyên paqijkirinê.
Qanûna Alîkariyên Penaberan ji bo penaxwazan derbas dibe, ne ji bo penaberên naskirî. Penaberên naskirî ji penaxwazan zêdetir xwedî mafên xwe ne. Mînakî, penaberên naskirî xwedî bîmeya tenduristiyê ne. Penaxwaz tenê piştî ku 36 mehan li Almanyayê dimînin mafê hemû alîkariyên qanûnî yên bîmeya tenduristiyê heye. Ajansa Penaberan a Neteweyên Yekbûyî (UN) li ser mafên penaberekî naskirî bi kurtî nêrînek pêşkêş dike.
.
Na, ji ber ku ji hemî mirovên ku ji Ukraynayê reviyane, astengdar û saxlem, parastina demkî wergirtine ku yekser û bi hev re piştî revînê tê sepandin. Penaberên ji Ukraynayê ne mecbûr in daxwaznameya penaberiyê pêşkêş bikin. Ev yek ji aliyê Wezareta Karên Hundir a Federal (BMI) ve hatiye destnîşankirin. Penaberên ji welatên din ji bilî Ukraynayê divê daxwaznameya penaberiyê pêşkêş bikin, her çend li van welatan jî şer hebe.
Tevî vê yekê, penaberên ji welatên ji bilî Ûkraynayê xwedî maf in. Penaberên astengdar her tim li Almanyayê xwedî mafên taybet ên parastinê ne, welat çi dibe bila bibe, ji kîjan welatî be jî ku ew neçar man jê birevin.
.
Karta astengdaran, belgeyek e ku astengdariya giran a kesekî sererast dike û alîkarîyê ji wê/î mumkin dike. Di destpêkê de, di derbarê asta astengdariyê de biryareke tê dayîn. Dûv re destûrnameyek astengdariya giran dikare were derxistin. Heke pileya astengdariyê herî kêm 50 be, mirov wek astengdareke giran tê dîtin. Asta astengdariyê di karta astengdariyê giran de tê diyarkirin.
Ji bo ku hûn hin alîkariya bistînin, her gav hewcedariya we bi karta astengdariyê giran nine. Lê belê, hîn jî tê pêşniyar kirin ku hûn karteka astengdariyê giyan ji xwe re daxwaz bikin. Ma agahdariya destnîşankirina astengdariyê tenê wekî belge tê pejirandin, girêdayî xizmetkarên civakî yên têkildar û dewletên federal e. Li hin eyaletên federal, ji bo ku hûn hin alîkariyan bistînin, pêdivîya we bi karta astengdariyê ye. Ji ber vê jî baştir e ku hûn ev nasname hebe.
.
Daxwaznameyek yekgirtî ya li seranserê welêt ji bo karta astengdariyê giran tune. Daxwaznameyên eyaletên cuda ji hev cuda ne. Di beşa 3 de "Daxwaznameya rast hilbijêrin", hûn dikarin bi hêsanî daxwaznameya rast li ser malpera tenê beşdarbin ya Wezareta Kar û Karên Civakî ya Federal (BMAS) bi hilbijardina navê dewleta federal a têkildar ve bibînin.
Li gorî dewleta federal, formên daxwaznameya destpêkê, daxwazname ji bo ji nû ve nirxandinê û pelên agahdariyê ya li ser daxwazname ji bo astengdariyên giran ne bê asteng e. Li ser malpera, tenê beşdarbin, tê xuyakirin ka daneyên têkildar bê asteng in an na. Malpera tenê beşdarbin, bi zimanekê hêsan tê ber dest e, vîdyoyên bi zimanê îşaretan û fonksiyonek xwendinê ji bo nivîsan pêşkêşî dike. Formên daxwaznameyê bi piranî bi zimanê Almanî ne. Li hin beşan jî, nîseyan ji bo çawaniya tijîkirinê bi zimanekî hêsan hene.
Şêwirmendê Malbatê pêşniyar dike, ji destpêkê ve bi daxwaznameyê re piştgirî bistînin û xalên pêwendiyê yên cihêreng di beşa "Sîret: Şîret berî tijîkirina daxwaznameyê" navnîş dike. Şêwirmendê malbatê gav bi gav rave dike ku hûn çawa îtirazê bikin heke hûn bi asta astengdariyê ku hatiye tesdîqkirin, razî nebin an jî hûn alîkariya ku tê xwestin nestînin.
.
Xizmetên wergêra ziman beşek ji xizmetên beşdariya civakî ne û di Qanûna Ewlekariya Civakî de bi hûrgulî têne diyar kirin. Li gorî Qanûna Ewlekariya Civakî, kesên astengdar xwedî maf in ku xizmetan bistînin ku têgihîştin û pêwendiya bi mirovên din re pêş dixin. Ev, bi taybetî, alîkarîya wergêrên zimanê îşaretê yê Almanî û alîkarîyên din yên pêwendîyê yên guncaw dihewîne.
Mafê wergêrana zimanê îşaretan ne tenê ji bo penaberên naskirî ye, belkî ji bo hemû penaxwazan jî derbasdar e. Eger xizmetên pêwîst neyên pejirandin, divê hûn bi navendeke şêwirmendiyê re bikevin têkiliyê û îtirazê bidin. Daîreya Koç û Penaberiyê ya Federal (BAMF) destnîşan kir ku eger pêwîstî pê hebe divê di tevahiya pêvajoya penaberiyê de tercûmekirina zimanê îşaretê hebe. Ev dikare bihê vexwandin û vê alîkarîyê wergire. Binekoka mafê qanûnî yê zimanê îşaretan û wergêrên axaftin-nivîsarê bi tenê beşdarbûnê ye, naverok wekî vîdyoyek zimanê îşaretan nayê dîtin. Di beşa "xizmetên şêwirmendiya bêpere" de têkilî yên bi navendên şêwirmendiyê re dikarin bên dîtin. Heke pirsgirêkek mezin di fînansekirina wergêrên zimanê îşaretan de hebe, tora neteweyî ya DeafRefugees/Penaberên guhgiran dê alîkariyê bike. Ev navnîşek wergêrên zimanê îşaretan ên ku bi dilxwazî li ser malpera xwe dixebitin peyda dike. Ew tercumaniyê bi Almanî, Ukraynî û Rûsî pêşkêş dikin.
Hûn dikarin serî lê bidin ku lêçûnên tercumaniya zimanî werin vegirtin. Ew bi destûra rûniştinê ve girêdayî ye ku kî dê lêçûnên xwe bigire. Di pratîkê de, penaberên astengdar gelek caran ji ber astengên hînbûna ziman bêzar dibin. Hemû penaxwaz nikarin beşdarî kursên Almanî bibin. Ji bilî vê, vebijarkên fînansê yên ji bo xizmetên werger têrê nakin. Têkiliya bi bijîjkan re bi taybetî di çarçoveyek bijîjkî de girîng e, ji bo bidestxistina mafê tenduristiyê. Ji ber vê yekê, Handicap International, tevî rêxistinên din, kaxezek helwesta hevbeş a tora neteweyî ya ji bo firîn, koçberî û astengdariyê weşand ku tê de fînansekirina karûbarên wergêrê hewce ye. Rêbernameyên ji bo ji nû ve fînansekirina karûbarên navbeynkariya ziman ên rêxistina SPuK agahdariya baş dide.
Ji bo xizmeta wergêrana lezgîn a di çarçoveyeke bijîşkî da, alîkarîya wergerandina lezgîn ya bêpere TRIA:PHON pêşniyarekê pêşkêş dike. Karmend bi Erebî, Bulgarî, Farisî, Darî, Polonî, Romanî, Rûsî, Tirkî û Vîetnamî diaxivin. Di Pirtûka Bijîşkî ya Penaberan de, peyvên herî girîng ên ji bo seredana bijîjkî dikarin bi zimanên cuda werin dîtin. Her wiha kîteka awarte ya projeya Take Care bi peyvên herî girîng ji bo muayeneya bijîşkî heye ku dikare bi van zimanên Erebî, Bulgarî, Çînî, Kroatî, Holandî, Fransî, Almanî, Îngilîzî, Yewnanî, Lîtvanyayî, Polonî, Portekîzî, Romanî, Rûsî, Spanî, Tirkî û Ukraynayî were daxistin. Apotheken-Umschau, di sê versiyonên ziman de ferhengeke wêneyan a bi hêma û nîşanan û hejmarên awarte çêkirye. Ev ferheng bi zimanên Erebî, Elmanî, Îngilîzî, Fransî, Ûrdû, Farsî, Ûkraynayî û Rûsî heye.
.
Ji bo penaberên astengdar gelek navendên şêwirmendiyê hene. Navendên şêwirmendiyê yên EUTB ên li seranserê Elmanyayê, ji aliyê dewleta federal û cureyê astengdariyê ve dikarin bên fîltrekirin. Wekî din, ji bo astengdarên rêxistinên mîna Lebenshilfe, Diakonie û Karitasê xizmetên şêwirmendiyê hene. Xizmetên şêwirmendiya pisporî ji bo kesên astengdar ku reviyane, ku di tora neteweyî ya Firîn, Koçberî û Astengdaran de têne organîze kirin, dikarin li ser nexşeya Crossroads Roadbox ji hêla Handicap International ve jî werin dîtin.
Li ser malpera Daîreya Koçê ya Federal (BAMF), cihên ofîsên ji bo şêwirmendiya koçberiyê dikarin bi karanîna BAMF-NAVI werin lêkolîn kirin.
Her kes li Almanyayê mafê şêwirmendiya psîkolojîk a bêpere heye, bêyî ku ferqê bide di navbera destûra rûniştina wan û bêyî ferqê welatê ku jê reviyane. Koma xebatê ya navendên derûnî-civakî ji bo penaberan û mexdûrên îşkenceyê (BAfF) ji bo lênêrîna rewşên derûnî-civakî û dermanî ya penaberan nexşeya Almanyayê bi hûrguliyên pêwendiya neteweyî pêşkêşî dike. Tora Yek Cîhanê Bijîşkî platforma Refugee Talk ava kiriye, tê de penaber dikarin bi bijîjk, psîkolog, psîkoterapîst û psîkiyatrîst re bi zimanên Erebî, Îngilîzî, Almanî, Rûsî, Tirkî û Ukraynî (û li ser daxwazê heke hewce bike zimanên din jî) re biaxivin û dest bi axaftinê bikin û alîkariya profesyonel bistînin.
Alîkarîya entegrasyonê xizmeteka civakî ye ku di Qanûna Ewlehîya Civakî da hatîye rêkxistin. Wekî din, li ser rehabîlîtasyon û beşdariya mirovên astengdar e. Xizmetên alîkarîya entegrasyonê, xizmetên ji bo rehabîlîtasyona bijîşkî, berjewendîyên ji bo beşdarbûna jiyana kar, sûdwergirtina ji bo beşdarbûna perwerdeyê û xizmetên ji bo beşdarbûna civakî ye. Rêbernameya malbatê ji Aktion Mensch, li gorî dewletên cûda yên federal, saziyên berpirsiyar ên serlêdana alîkariya entegrasyonê navnîş dike.
Penaberên naskirî yên ku pêvajoya penaberiyê ji bo wan qediyaye, mafê wan ê alîkariya entegrasyonê heye. Lê belê di 36 mehên pêşî yên mayîna wan de, kesên astengdar ku reviyane, mafê wan yê bingehîn ji bo alîkariya entegrasyonê tune. Cûreya mafên wab bi rewşa wan a rûniştinê ve girêdayî ye. Hûn hîn jî dikarin bi rêya Qanûna Alîkariyên Penaberan alîkariya entegrasyonê bistînin, ji ber ku ev yek di doza takekesî de mafdar e. Dûv re ev bi vî rengî feydeyên bijartî ne (li beşa "Bicîkirina mafan" binêre). Piştî 36 mehan, mafê bingehîn ê alîkariya entegrasyonê heye, her çend we tu nasnameyek negirtibe jî..
Li gorî Peymana Mafên Astengdaran a Neteweyên Yekbûyî û Qanûna Bingehîn a Almanyayê, kesên Astengdar xwedî mafê alîkariyên civakî ne. Lêbelê, di pratîkê de, ew pir caran ji bo van karûbaran têne red kirin. Bi taybetî dema ku mijar tê ser xizmetên berbiçav. Xizmeta bijartî tê vê wateyê ku tu mafek qanûnî ji bo xizmetek taybetî tune, lê desthilata têkildar dikare biryar bide ka xizmetek taybetî tê dayîn an na. Di van rewşan de, bi gelemperî pêdivî ye ku ji bo xizmetan şer bikin. Eger guman hebe, divê hûn li şîretan bigerin. Di beşa "xizmeta şêwirmendiya azad" de têkilî bi navendên şêwirmendiyê re tên dayîn.
.
Kesên ku di jiyana rojane de ji ber nexweşiyek an astengdariyê hewcedarê alîkariyê ji kesên din bin, hewcedarê lênêrînê ne. Li Almanyayê pênc astên lênihêrînê hene (wekî asta lênihêrînê jî tê gotin). Asta lênihêrînê ji kêmasiya biçûk a serxwebûnê heta bêçaretiya giran a serxwebûnê bi pêdiviyên taybet ên lênêrînê ve dihewîne. Asta lênêrînê çi qas bilindtir be, asta xizmet jî ew qas bilindtir dibe. Ev tê wê wateyê ku her çend ji we re bêtir alîkarî hewce ye, hûn bêtir pere û xizmetan bistînin. Feydeya lênêrînê ya bi vî rengî piştgirîya ji xizmeta lênêrînê ye. Nimûneyek ji berjewendiya lênêrînê ya bi cûrbecûr alîkariya kesê ku tê mala kesê hewcedarê lênêrînê ye û di xwarin û şuştinê de dibe alîkar. Li navenda şêwirmendiya karhêneran hûn dikarin li ser xizmetên lênêrîna rastîn ên ku hene bixwînin.
Daxwazkirin ji bo xizmeta lênêrînê ji hêla bîmeya lênêrînê tê kirin. Dûv re Xizmeta Bijîjkî (MD) îspat dike ku hûn hewceyê lênêrînê ne. Di randevûya nirxandinê de divê belgeyên têkildar ên wekî raporên pisporî werin pêşkêşkirin. Xizmeta bijîjkî şeş beşên jiyanê dikole: tevgerîn, tevger û pirsgirêkên derûnî, jêhatîbûna zanîn û ragihandinê, xwe têrkirin, rûbirûbûn û bi serbixwe mijûlbûna bi daxwaz û stresên ku ji ber nexweşî û dermankirinê çêdibin, her weha rêxistina jiyana rojane û têkiliyên civakî.
Penaberên naskirî xwedî bîmeya tenduristiyê û bîmeya lênerîna demdirêj in. Ji bo daxwazkirin û navnivîsandina xizmeta lênêrînê, hûn dikarin bi bîmeya lênêrînê re têkilî daynin. Bîmeya lênêrîna demdirêj bi bîmeya tenduristiyê ve girêdayî ye. Li gorî Qanûna Alîkariyên Penaberan, piştî 36 mehan li Almanyayê mafê penaxwazan jî heye ku jê re alîkariyên bi navê analog, ango xizmeta lênêrînê wergirin.
Zêdetir agahdarî û şîretên li ser pêvajoya destnîşankirina hewcedariya lênêrînê li ser malperên Wezareta Tenduristiyê ya Federal, Aktion Mensch û navenda şêwirmendiya karhêneran têne dîtin. Her wiha navenda şêwirmendiya karhêneran, nameyeka nimûne pêşkêş dike ku dikare bi awayekî nivîskî çawa li dereceya lênihêrînê bihê sepandin.
Na, ne hemî penaberên li Almanyayê bixweber xwedî bîmeya tenduristiyê ne. Lê mafê hemû penaberan heye ku lênêrîna bingehîn a tenduristiyê wergirin.
Penaberên naskirî xwedî bîmeya tenduristiyê ya birêkûpêk in û ji ber vê yekê mafê wan ê hemî xizmetên bîmeya tenduristiyê ya yasayî heye. Bi destûra rûniştinê ve hebûna bîmeya tenduristiyê jî girêdayî ye, wê demê dê karta tenduristiyê ya elektronîk jî bê dayîn. Pirtûka Handbook Germany diyar dike ku meriv çawa li şirketeka bîmeya tenduristiyê tê tomar kirin û çi hewce dike ku were hesibandin.
Penaxwaz û penaberan di destpêkê de ji aliyê bîmeya tenduristiyê ve nayên nixumandin, lê dîsa jî ji bo hin xizmetên tibî xwedî maf in. Di van rewşan de saziyên dewletê yên wekî Daîreya refaha civakî an jî beşa tenduristiyê xizmeta tenduristiyê didin. Wezareta Tendirûstî ya Federal di pirtûkeke rêberî de zaniyariyên bingehîn li ser lênihêrîna bijîşkî ji bo penaberên Farsî, Darî, Paşto, Kurdî, Erebî, Înglîzî û Almanî pêşkêş dike. Ji bo nimûne, lênihêrîna tenduristî ya bijîşkî bi nexweşiyên giran û nexweşiyan re sînordar e, lê belê lênêrîna tenduristiyê (wek mînak şopandin û tespîtkirina zû) ji bo pêşîlêgirtina nexweşiyê girîng e.Ji ber vê yekê ev rewşa hiqûqî pirsgirêk e û di heman demê de li dijî qanûna ku jê re tê gotin bilindtirîn e. Handicap International û rêxistinên din di belgeya helwestek hevpar a tevna neteweyî ya li ser firîn, koçberî û astengdariyê de wiha radigihînin: "Heman mafên mirovan ji bo hemû astengdarên li Elmanyayê dijîn derbasdar e. Ji ber vê yekê divê bêyî dîroka eslê xwe û destûra rûniştinê bêne bicîh kirin." (p. 3) Ger dabînkerên karûbarê civakî xizmetên bijîjkî yên pêwîst peyda nekin, her gav tê pêşniyar kirin ku hûn şêwirdariyek serbixwe bigerin da ku bi her awayî mafê van karûbaran bicîh bînin. Agahiyên pêwendiyê yên navendên şêwirmendiyê di beşa "Xizmetên şêwirmendiya bêpere" de têne dîtin.
Kesên bê kaxezên rûniştinê jî li Almanyayê xwedî mafê lênerîna bijîşkî ne. Lêbelê, ev tenê ji bo nexweşiyên pir giran derbas dibe. Rêxistin hene ku bi kesên nenas û bê belgeyên bijîşkî bêpere xizmet pêşkêş dikin, agahiyên têkiliyê dikarin werin dîtin, wek nimûne, li ser malpera gesundheit-ein-menschenrecht.de.
Di rewşa awarte de divê her tim bang li ambûlansa lezgîn bê kirin an jî nexweşxaneyek bê ziyaretkirin. Nexweşxane destûr nadin ku daneyan radestî rayedaran bikin. Li Almanyayê, hûn dikarin bi telefona 112 bigihîjin xizmeta rizgarkirinê. Ji bo çêkirina telefonê jî jimareyên acîl dikarin bêyî krediyê werin girtin. Di Pirtûka Bijîşkî ya Penaberan de, peyvên herî girîng ên ji bo seredana bijîjkî dikarin bi zimanên cuda werin dîtin. Her wiha kîteka awarte ya projeya Take Care bi peyvên herî girîng ji bo muayeneya bijîşkî heye ku dikare bi van zimanên Erebî, Bulgarî, Çînî, Kroatî, Holandî, Fransî, Almanî, Îngilîzî, Yewnanî, Lîtvanyayî, Polonî, Portekîzî, Romanî, Rûsî, Spanî, Tirkî û Ukraynayî were daxistin. Dermanxaneya Apotheken-Umschau ferhengek wêneyî bi hêma û nîşanan û jimareyên acîl bi sê versiyonên zimanî çêkiriye
.
Sîgorta lênêrînê û bîmeya tenduristiyê ne wek hev in. Kesên xwedî bîmeya tenduristiyê jî divê xwedî bîmeya lênêrînê ya demdirêj jî bin. Ev ji bo kesên astengdar ên ku xwedî kar in jî derbas dibe.
Îstîsnayek heye, ew kesên ku ji bo lêçûnên jiyanê yan jî ewlekariya bingehîn ji daîreya refaha civakî alîkarî distînin, ew di bîmeya lênêrîna dirêj a qanûnî de ne di bin bîmeya mecbûrî de ne.
Xala yekemîn a têkilîyê, bijîjkek giştî ye, ku bi axaftinê wekî bijîjkê malbatê tê zanîn. Dûv re bijîjkên gelemperî dikarin nexweşan bişînin pisporên guncan, li gorî nîşanan an nexweşiya ku nexweş heye. Malpera Agahdariya dixtor a Weqfa Tenduristiyê jî heye. Di malperê de fonksiyonên fîlterê hene ku bi wan re doktor dikarin li gorî ziman û pratîkên li gorî gihîştinê, di nav tiştên din de werin fîlter kirin. Fîlter dihêle hûn li pratîkan bigerin, ku ji bo kesên kêm tevger, kesên bi kursiyên bi teker, kesên astengdar ên bihîstinê û ji bo kesên ku kêmasiyên dîtinê hene minasib in. Di dema nexweşiyek tûj an jî giliyên tûj de, her kes mafê lênihêrîna bijîşkî ya guncav heye, bêyî ku rewşa wî ya rûniştinê hebe.
Ji bo xizmetên rehabîlîtasyonê yên bijîşkî bîmeya qanûnî ya tenduristiyê û lênêrîna demdirêj an jî daîreya refaha civakî berpirsiyar in. Kesên astengdar ên ku xwedî bîmeya tenduristiyê ya birêkûpêk in, mafê wan ên rehabîlîtasyonê yên bijîjkî hene. Di nav vê de penaberên naskirî hene. Xizmetên rehabîlîtasyonê, wek nimûne, dermankirina bijîjkî û birêvebirina dermanan in, lê di heman demê de formên dermankirinê yên wekî fîzyoterapî, terapiya axaftinê û ergoterapî, û hem jî alîkariyên mîna guhdan, arîkariya dîtbarî û protez in.
Ji bo penaxwazên ku li gorî Qanûna Alîkariya Penaxwazan xizmet distînin, daîreya refaha civakî ji bîmeya qanûnî ya tenduristî û lênihêrîna demdirêj ne berpirsiyar e. Berevajî kesên xwedî bîmeya tenduristiyê ya yasayî, penaxwaz ji bo hemî karûbarên rehabîlîtasyonê yên bijîjkî bixweber nayên vegirtin. Lêbelê, daîreya refaha civakî dikare li gorî biryara xwe hemî alîkariyên pêwîst bide. Xizmetên bijartî tê vê wateyê ku tu mafek qanûnî ji bo xizmetek taybetî tune, lê desthilata têkildar dikare biryar bide ka xizmetek taybetî tê dayîn an na. Di van rewşan de, bi gelemperî pêdivî ye ku ji bo xizmetan şer bikin. Heke karûbarek pêwîst were red kirin, divê navendek şêwirmendiyê were şêwir kirin. Agahiyên pêwendiyê yên navendên şêwirmendiyê di beşa "Xizmetên şêwirmendiya bêpere" de têne dîtin.
“Kesên kor dikarin xizmetên cûrbecûr yên piştgirîyê werbigirin heke karibin korbûna xwe îsbat bikin - li gorî dewleta federal bi nîşana "Bl" li ser pasa kesê astengdar an sertîfîkaya bijîjkî distînin: Alîkariya kor, arîkariya kor, yarmetiya kêmbînan, yarmetiya koran. Cûreya xizmetan û rêjeya xizmetan li dewletên cuda yên federal diguhere. Li ser vê yekê Komeleya Kor û Astengdaran a Alman (DBSV) agahiyên berfireh dide. Pereyê korbûnê wek xizmetek civakî tê hesibandin ku mirov li gorî rewşa rûniştina xwe ya têkildar mafdar in. Komela Almanî ya Kor û Kêmbînan rêbernameyek qanûnî ji bo kesên kor û kêmbîn belav kir, ku bi zimanê Almanî li ser înternetê peyda dibe û tê de agahiyên berfireh li ser kê mafê wergirtina pereyên korbûnê heye. Heke guman hebe, divê navendek şêwirmendiyê were şêwir kirin. Agahiyên pêwendiyê yên navendên şêwirmendiyê di beşa "Xizmetên şêwirmendiya bêpere" de têne dîtin.
Tora neteweyî ya DeafRefugees di piştgirîkirina penaberên kerr de pispor e û bi vîdyoyên bi zimanê îşaretan ji penaberên kerr re agahdarî pêkêş dike. Hemû penaberên kerr dikarin bi torê re têkilî daynin, bêyî ku destûra rûniştinê ya wan hebe.
Paşîyên mafê qanûnî yê zimanê îşaretan û wergêrên axaftin-nivîsarê bi tenê beşdarbin, naverok wekî vîdyoyek zimanê îşaretan ne ber dest e.
Li hin eyaletên federal ji bo telafîkirina kêmasiyan hûn dikarin daxwaznameya alîkariya kerran pêşkêş bikin. Komela Alman ji bo kerran li ser îmkanên li eyaletên federal yên cihêreng nêrînek pêşkêşî dike.
Wezareta Kar û Karûbarên Civakî ya Federal telefonek bi îşaretekê saz kir ku ji Duşemê heta Înê ji saet 08.00 heta 20.00 dikare têkevinê.
Penaberên naskirî xwedî bîmeya tenduristiyê ne û dikarin rasterast bi pispor re têkilî daynin. Hûn dikarin ji dixtorê guh, difn û qirikê (ENT) li ser amûrek bihîstinê pirsan bipirsin. Ji bo alîkariyên ortopedîk ên wekî protez an proteza qismî, hûn diçin cem ortopedîst. Dê bijîjk wê demê alîkariya pêwîst binivîsîne û bîmeya tenduristiyê dê pereyê tezmînatê bide. Çêtir e ku hûn berê ji şirketa xweya bîmeya tenduristiyê bipirsin ka ew ê alîkariyê bi tevahî an tenê bi qismî vegerînin.
Ji bo penaxwazan, Qanûna Alîkariyên Penaberan tê sepandin, ku xizmetên têkildarî nexweşiyê û xizmetên din ên ku ji bo tenduristiyê girîng in bi rê ve dibe. Pratîk nîşan dide ku alîkarîyên wekî berçavk, alîkarîya bihîstinê û protez bi piranî bi hêsanî nayên destnîşankirin. Ji ber vê yekê dibe ku daîreya refaha civakî pêşkêşkirina alîkariyê red bike. Di rewşên weha de, divê pêşî ji daîreya refaha civakî were xwestin ku bi referansa Qanûna Alîkariyên Penaberan kontrol bike. Bi qanûnê hatiye diyarkirin ku ji kesên astengdar ku reviyane alîkariyên pêwîst ên tibî yan jî yên din tên dayîn. Daxuyaniyên bijîjkên dermanker jî li vir arîkar in. Heke guman hebe, hûn dikarin li dijî daxuyannameya redkirinê serî li daîreya ewlehiya civakî bidin. Ji bo piştgiriyê, hûn dikarin serî li navendên şêwirmendiyê yên bêpere bidin. Agahiyên pêwendiyê yên navendên şêwirmendiyê di beşa "Xizmetên şêwirmendiya belaş" de têne dîtin.
Înîsiyatîfa Ability4Refugees alîkariyên bexşkirî yên wekî kursiyên bi teger, arîkariya meşê an jî arîkariya bihîstinê peyda dike. Malper bi Almanî û Îngilîzî heye.
.
Bi sepana banga acîl nora hûn dikarin li seranserê Almanyayê xwe bigihînin polîs, îtfaiye û karûbarê rizgarkirinê. Ev sepan ji bo kesên xwedan şiyana axaftin û bihîstinê sînordar e ji ber ku hûn dikarin bêyî axaftin û bihîstinê bi peyamê bangên acîl bişînin. Bi rêya Tess re telefonek acîl ya belaş dikare bi jimareyên acîl 110 (polîs) û 112 (ambulans) ve were kirin. Têkiliya telefonê dê ji hêla wergêrên zimanê îşaretan ve were wergerandin.
Penaberên astengdar ên ku li xaniyek ku ji bo wan bê asteng nîn e an jî ji bo kesên astengdar ne guncaw in hatine bicihkirin, divê ji xizmetên şêwirmendiyê sûd werbigirin û gazinde bikin. Ji ber ku mafê rûniştina li gorî hewcedariyê heye. Pîvanên ji bo derketina ji xaniyê hevbeş ji eyaletên cûda de têne guhartin, lê li ser vê yekê rêziknameyên berfireh ên dewletê tune. Lê belê, mirov dikare behsa Qanûna Penaberiyê bike, ku li seranserê Almanyayê derbas dibe. Ew diyar dike ku ji ber sedemên tenduristiya giştî ji mecbûriya rûniştina li sazgehek pêşwaziyê dikare were rakirin. Tam wisa ye, eger rewşa tendurustiya kesek hewceyê rewşeke jiyanê ya cuda ye.
Rêvebiriya Pêşwaziyê ya Yekîtiya Ewropî ya li ser nirxandina hewcedariyên taybetî yên mirovên xwdan hewcedariyê ên li ser pêşwaziyê diyar dike ku mirovên astengdar divê hem di dema pêşwazîkirinê de hem jî di tevahiya pêvajoya penaberiyê de piştgirîyek taybetî bistînin. Wezareta Karûbarên Malbatê ya Federal (BMFSFJ) ji bo parastina penaberan li cihê rûniştina penaberan standardên herî kêm formûl kiriye û ji bo penaberên astengdar jî standardên herî kêm diyar kiriye.
Ji ber ku penaberên astengdar di xaniyên kolektîf de dijîn ku ji bo wan ne astengdar in, pêdiviya wan a ji bo piştevaniyê ne bi sîstematîk tê qeydkirin û ne jî li ber çavan tê girtin. Ev yek ji aliyê saziya çavdêriyê ya Peymana Mafên Astengdaran a Neteweyên Yekbûyî ya Enstîtuya Mafên Mirovan a Almanyayê ve hatiye piştrastkirin. Ji ber van pirsgirêkên avahîsaziyê dema wergirtina penaberan, penaberên astengdar gelek caran li gorî hewcedariyên xwe nayên bicihkirin. Lê belê, mafê we heye ku hûn cîhek têr bicîh bînin.
Daîreya refahê ya ciwanan, ne rayedarên koçberiyê, ji penaberên temenbiçûk ên astengdar û saxlem berpirsiyar e. Li Almanyayê temenê mezinbûnê ji 18 saliya xwe derbas dibe. Zarokên penaber û ciwanên ku piçûktir in, wekî piçûkên bêkes têne binav kirin û hewcedariya welî an pasevanekî heye. Dadgeha malbatê di mînaka dawî de biryarê dide ku kî dest datîne ser nobedariyê.
Di proseya penaberiyê de, biçûkên bêkes ji aliyê efserên taybet ên ku di warê danûstandina bi zarok û ciwanên penaber re hatine perwerdekirin, tên çavdêrîkirin. BAMF li ser pêvajoya tam ya pêvajoya penaberiyê ji bo biçûkên bêkes agahî dide. Komela ne-qezenc Komela Federal a Penaberên Biçûk ên Bêserûber broşûrek bixêrhatinê ya bi zimanên cihê li ser malpera xwe heye, ku bi hev re bi ciwanan re hatî çêkirin. Broşûr dikare bêpere were daxistin. Komeleya Federal di heman demê de bersiva pirsên ku pir caran têne pirsîn û şîretan li ser dozên kesane jî pêşkêşî dike.
Li gorî dîrektîfa pejirandinê ya YE, penaberên ducanî hewcedariyên parastinê yên taybetî hene. Arbeiterwohlfahrt (AWO) ji hemî jinên astengdar û saxlem, şîretek bêpere li ser ducanîbûn û kurtajê pêşkêşî dike, bêyî ku rewşa wan a rûniştina wan hebe. Di dema şêwirmendiyê de xizmetên wergervaniyê jî bêpere ne. Materyalên agahdariyê bi zimanên cihê li ser malpera Arbeiterwohlfahrt heye. Li Almanyayê, penaberên naskirî ji bo zarokekî astengdar pereyên nexweşiya zarokan distînin. Ev ji bo penaxwazan derbas nabe.
Hemû jin dikarin bi xeta alîkariyê ya li dijî şîdeta li ser jinan re têkilî daynin, ku mexdûrên ji hemû neteweyan, bi astengdar û saxlem, dikarin bi 17 zimanan bi awayekî nenas, bê asteng û bêpere şîret û alîkariyê bistînin. Zimanê îşaretan û zimanê sade dikarin li ser malpera alîkariyê werin hilbijartin.
Penaberên astengdar li Almanyayê xwedî hin mafên qanûnî ne, bêyî ku rewşa wan a dîyarkirî a rûniştinê hebe. Li gorî rewşa wan a rûniştinê, ji bo hin feydeyên civakî kêm an jî zêde heqê wan heye. Ji ber tevliheviya hiqûqa civakî û qanûna rûniştinê, rewşa qanûnî carinan ne hêsan e ku were fam kirin. Ji ber vê sedemê di rewşên şik û gumanan de, divê her tim li navendên şêwirmendiyê yên ku rewşa qanûnî jî dizanin, bişêwirin.
Hin tişt hene ku meriv bifikire ku dê şansê serkeftina daxwaznameyek ji bo xizmetek taybetî zêde bike. Wekî mînak, daxwaznameyek divê her gav bi nivîskî be û bi tercîhî delîlek astengdariyê giran hebe. Nameya redkirinê ya ji pêşkêşkerên karûbarê civakî jî divê hin mercan bicîh bîne. Wekî mînak, divê bi nivîskî be û hincetek hebe. Zanyariyên berfirehtir dikarin di rêbera şêwirmendiya astengdaran de di çarçoveya koç û revînê de di beşa "Mafên kesên mexdûr çawa dikarin bên bicihanîn?" (p. 109 ff.) werin dîtin. Di van rewşan de, her gav tê pêşniyar kirin ku ji şêwirmendiya bi tecrûbe piştgirî bigerin, yên ku di pêvajoyê de bi kesê eleqedar re dibin. Agahiyên pêwendiyê yên navendên şêwirmendiyê di beşa "Xizmetên şêwirmendiya bêpere" de têne dîtin.
Ger daxwaznameyek ji bo xizmetek taybetî neyê pejirandin, daxwazker dikare îtîraz bike an doz veke. Ger ew hewcedariyek lezgîn e ku pêdivî ye ku zû were vegirtin, divê di heman demê de têketinek bilez were çêkirin. Alîkariya şêwirmendî an arîkariya qanûnî dikare ji bo lêçûnên piştevaniya dadrêsî were daxwaz kirin. Agahiyên berfirehtir dikarin di rêbernameyê de werin dîtin li ser şîretkirina kesên astengdar di çarçoveya koçberî û revê de di beşa "Heke hûn îdiaya redkirinê wergirin çi bikin?" (r. 112). Tête pêşniyar kirin ku hûn bi navendek şêwirdariyê re şêwir bikin ku di vê mijarê de bi we re piştgirî dike. Agahiyên pêwendiyê yên navendên şêwirmendiyê di beşa "Xizmetên şêwirmendiya bêpere" de têne dîtin.
Selbstvertreter*innenorganisationen
In Deutschland gibt es mehrere Selbstvertretungen von Menschen mit einer körperlichen und/oder geistigen, psychischen oder seelischen Behinderung. Hier finden Sie Rat, Unterstützung und den Austausch mit Menschen, die Ihr Schicksal teilen.
- Deutscher Blinden- und Sehbehindertenverband
- Deutscher Gehörlosenbund/
- Allgemeiner Behindertenverband in Deutschland ABiD/
- Bundesarbeitsgemeinschaft Selbsthilfe/
- Bundesarbeitsgemeinschaft Werkstätten für behinderte Menschen e. V., BAG WfbM
- Caritas Behindertenhilfe und Psychiatrie CBP
- Bundesverband für Körper- und Mehrfachbehinderte BvKM
- Bundesverband Psychiatrie-Erfahrener Bpe
- Bundesverband Selbsthilfe Körperbehinderter BSK
- Deutsche Multiple Sklerose Gesellschaft DMSG
- Deutsche Rheuma-Liga
- Einfach gemeinsam e.V.
- Fördergemeinschaft der Querschnittgelähmten Deutschlands e. V. (FGQ)
- ForseA e. V.
- Sozialverband Deutschland SoVD
- SoVD-Jugend
- Sozialverband VdK
Von den vielen anderen Beratungsangeboten finden Sie die meisten für Ihre Region im Internet.